Zaanse zaagklok

Klokken

In de Zaanstreek ontstond aan het eind van de Gouden Eeuw een bloeiende klokkenindustrie. De Zaanse klok van Michiel Korneliszoon Volger uit Wormerveer, gedateerd 1678, vormt het pronkstuk in de kamer met Zaanse klokken in Museum Zaanse Tijd op de Zaanse Schans. Hier wordt de dan recente uitvinding van het slingeruurwerk van Christiaan Huygens toegepast in een karakteristieke Zaanse stoelklok.

Uurklopper

Héél bijzonder is vooral dat de klok loopt met behulp van zijn eigen gewicht. In twaalf uur tijd zakt het uurwerk langs een dubbele zaag omlaag, waardoor het raderwerk in de klok wordt aangedreven. Na 12 uur moet de klok worden ‘opgetild’ naar de bovenste positie en begint alles weer van voren. Behalve de uren en minuten worden op een aparte cijferring de minuten weergegeven en bovendien de datum. De klok slaat op het hele uur het totaal aantal op de grote bel en op het halve uur het totaal aantal van het aankomende uur op een kleinere bel eronder. Hiertoe wordt een zogeheten ‘uurklopper’ in beweging gebracht, die met een lange hamer slaat op één van de bellen. Deze ‘uurklopper’ is vormgegeven als een mannetje in Zaanse streekdracht,

Zaandam

Het museum toont ook een passer van dezelfde Zaanse klokkenmaker uit 1670 en verder onder meer Zaanse klokken en een torenuurwerk, vervaardigd door Dirk Jacobszoon Volger, de neef van de maker van deze bijzondere zaagklok.