Vrolijke glazen bollen

De glazen bollen van Ermelo

Wat hebben een museum, glazen bollen en sport met elkaar gemeen? Museum Het Pakhuis presenteert het verhaal achter deze vrolijke gekleurde glazen bollen. Wat zijn deze glazen bollen eigenlijk? Kun je ermee in de toekomst kijken?

Van duiven over op glas

Nee, deze glazen bollen zijn onderdeel van een sport. Het is alleen zeldzaam dat je ze héél vond. Dat heeft te maken met de schietsport waar de sportschutters vroeger op levende duiven schoten die ze uit een houten kist vrijlieten. Bij het loslaten schoten ze op die duiven. Dat ging niet altijd naar wens. De duiven vlogen bijvoorbeeld te laag of te hoog, soms zelfs naar de verkeerde kant! Daar moest een oplossing voor komen.

Meer toekomst voor duiven

Deze glazen bollen vervingen de duiven. Gevuld met veren, zaagsel of andere materialen die zorgden voor een mooi effect bij het schieten. Ze heten ook wel target balls, aanvankelijk met de hand opgegooid. Pas in 1877 was hier een machine voor. Tegen die tijd maakte de schietsport bijna de eerste overstap naar de kleiduif, die beter werkte. De glazen bollen van Ermelo helpen dus niet om de toekomst te voorspellen, maar zorgen wel dat meer duiven een toekomst hebben.

Hoe maakten ze ze?

Hoe maakten ze zo’n gevulde bol? Geblazen, in een tweedelige vorm. Het glas van de blaas brak, waarna ruwe ongelijke openingen ontstonden. Ze decoreerden ze met bijvoorbeeld ruitvormige figuren en andere motieven om te voorkomen dat het schot niet van de gladde bal afketste. Afhankelijk van het soort bal brachten ze een vulling aan tijdens het proces. Afbeeldingen en firmanamen kwamen vaak voor. De bollen in het depot van Museum Het Pakhuis zijn onder meer van de Flesschenfabriek Boers & Co. Delft (1880-1900) en F.W. Otte Jun Charlottenburg Glashutten (1875-1900).