Het signaal | Pyke Koch | 1975

Pyke Koch (1901-1991) is een van de sterren van ons museum. Zijn oeuvre behoort tot de top van het neorealisme en de 20ste -eeuwse figuratieve kunst. 'Het signaal' (1975) is een vrij laat schilderij van deze grootmeester.

Pyke Koch citeerde zichzelf hier. Hij hergebruikte een stijl en thema van 45 jaar ervoor in zijn inmiddels vervolmaakte schildertechniek. De wegkijkende, zwaar opgemaakte madam lijkt op Mercedes van Barcelona en de filmster Asta Nielsen, modellen op zijn vroegere schilderijen. Als tippelaarster wacht ze bij een openbaar urinoir, tevens ontmoetingspunt. Nog net zichtbaar spreidt ze haar vingers tot een scabreus gebaar: een signaal dat (alleen) de bejaarde schilder gnuivend uit zijn wilde jeugdjaren herinnerde.

Koch wilde aanvankelijk een transseksueel of hermafrodiet weergeven. Later heeft hij het schilderij verkleind. Koch haalde zijn inspiratie o.a. uit achterbuurtscènes en kermistaferelen. Tijdgenoot, vriend en dichter Adriaan Roland Holst schreef: 'Willink schildert de wereld. Koch schildert het leven.'