Vier leerlingen in de religie opstelling van het Joods Historisch Museum

Ga geloven in musea

Met hun grote zalen en vele kostbaarheden zijn musea soms net heiligdommen. Máár, extra fijn: in de tentoonstellingszalen vind je ook nog bordjes die je uitleg geven over de religies en hun rituelen.

Naar beneden scrollen
De kapel in de Fluweelengrot

Waar geloof voor de een bevrijdend is, kan het voor een ander onderdrukkend zijn. Omdat priesters uit Valkenburg na de bezetting door de Franse Republiek in 1794 weigerden om het Franse koningshuis af te wijzen, werd het hen verboden om hun geloof nog uit te oefenen. Zij verborgen zich daarop in de Fluweelengrot, waar zij een eigen kapel begonnen.

Geloof kan daarnaast ook feest betekenen. Het Joodse lichtfeest Chanoeka herinnert aan de onverklaarbare gebeurtenis in het jaar 164, toen een kandelaar bij de herinwijding van de Tweede Tempel maar liefst 8 dagen brandde op een klein kruikje olie. Joden steken tijdens Chanoeka een extra lichtje aan, bijvoorbeeld op een speciale chanoekia zoals op deze foto, om dit wonder te herdenken.

Foto: Nichon Glerum.

Zaal vol met boeddhabeelden

De chanoekia in het vorige voorbeeld brengt letterlijk licht, maar binnen het boeddhisme streeft men naar een figuurlijk soort verlichting. Volgens de religieuze overlevering was het Gautama Boeddha, een spiritueel leider op wie het boeddhisme is gebaseerd, die voor het eerst volledige verlichting bereikten: het boeddhaschap. In de Boeddhazaal van Wereldmuseum Leiden stralen 5 grote bronzen Boeddha's een bovennatuurlijke kalmte uit.

De scène op dit schilderij doet vermoeden dat we kijken naar een uitbundig feest, maar deze dansers zijn met een bloedserieuze taak bezig. De derwisjen probeerden door gebed, muziek en wervelende dans in trance te raken en zo in contact te komen met Allah. Twee keer per week hielden zij hun dansceremonie, waarbij bezoekers konden komen kijken. Een drukbezocht fenomeen in het toen religieus tolerante Istanbul.