Jovarium Jupiter

Meerdere planetaria

Dit instrument is een bijzonder soort planetarium. Het toont de planeet Jupiter en vier van haar manen. Het is gemaakt door George Adams, een van de beste Engelse instrumentmakers van zijn tijd en leverancier aan de Engelse koning. Teylers Museum heeft meerdere planetaria van hem in de collectie, waaronder een planetarium van het zonnestelsel, een tellurium dat de aarde om de zon toont en een lunarium dat laat zien hoe maan en aarde samen bewegen rondom de zon. Ze staan bij elkaar in een vitrine van de Ovale Zaal sinds het museum ze aanschafte in 1792.

15 manen

Het hier afgebeelde model is de meest bijzondere van dit stel: het laat zien hoe de manen van Jupiter om deze superplaneet heen cirkelen. Wat het eerste opvalt is de zwarte buis, waar alle maantjes doorheen kunnen draaien. Dit is de schaduw van Jupiter zelf en toont precies waar het zonlicht niet komt. Als de manen hierdoorheen gaan, zijn ze daardoor ook niet te zien vanaf aarde. Een ander opvallend detail is het aantal manen: het zijn er vier, maar tegenwoordig is bekend dat het er meer dan 15 zijn!