Bezet, bevrijd & geplunderd

Geallieerden

Al zolang oorlogen bestaan, zijn er plunderingen. Het zal daarom niemand verbazen dat ook geallieerde soldaten tijdens de Tweede Wereldoorlog zich eraan schuldig maakten. Maar waarom deden ze dat op het grondgebied van een bevriende natie? Onderzoek naar wat zich afspeelde in de regio Nijmegen, leidt tot een confronterende conclusie. Met name in de geëvacueerde gebieden van de gemeenten Ubbergen, Millingen, Groesbeek, Mook en Middelaar, Ottersum en Gennep blijken vrijwel alle gebouwen leeggehaald. Geallieerde troepen – Amerikanen, Britten en Canadezen – roofden uit woonhuizen en ook uit fabrieken, hotels, banken, kloosters en kerken. Ook in de rest van het land werd de bevrijding gevolgd door een spoor van vernieling en plundering. Zo volgen we het 'Pieterplunderpad' van Zuid-Limburg tot Noord-Groningen, waarvan je een aantal schrijnende gevallen in de expositie ziet.

Barre omstandigheden

Wat bezielde deze militairen? En waarom werd nauwelijks tegen hen opgetreden? Bezet, bevrijd & geplunderd laat de bijzondere situatie zien van september 1944 tot mei 1945 in de regio Nijmegen, een militaire zone waar het oorlogsfront maandenlang dwars doorheen liep en waar vele tienduizenden militairen samengepakt leefden onder barre omstandigheden. Sommige militairen stalen goederen uit noodzaak, anderen uit zelfverrijking of simpelweg als ontlading. Na de oorlog kreeg plundering weinig aandacht, want dat paste niet in ons beeld van heroïsche bevrijders. Nu, driekwart eeuw later, is het tijd deze schaduwkant van de bevrijding eindelijk te belichten. Bezet, bevrijd & geplunderd is gebaseerd op de gelijknamige publicatie - waar nu een 2e druk van uitkomt, inclusief een nieuw hoofdstuk - en is een reprise van een eerdere tentoonstelling uit 2020.