Fort Pampus

Ga een fort verdedigen

Leer meer over deze belangrijke verdedigingslinie. Breng een bezoekje aan een fort of vesting met bijzondere verhalen.

Naar beneden scrollen
Loevestein is een vesting in de Hollandse Waterlinie

Slot Loevestein

Loop door de poort van Slot Loevestein en ga eeuwen terug in de tijd. In het museum leer je over Hugo de Groot, de middeleeuwen en de Waterlinie. Je krijgt een sleutel mee om zelf alles te ontdekken!

Staatse helm

Deze helm was van een soldaat die begin 17e eeuw op Loevestein was gelegerd om te vechten tijdens de Nederlandse Opstand. De rest van de 17e eeuw vormt een woelige tijd, met als dieptepunt het rampjaar in 1672. Dan wordt de Hollandse Waterlinie, waar Loevestein onderdeel van uitmaakt, voor het eerst in werking gesteld om Holland te beschermen tegen vijandige troepen.

Staatse helm

Rijksmuseum Slot Loevestein, Poederoijen

Kaart van Slot Loevestein in zwart wit

Op deze fraaie kaart zie je de vestingen Loevestein, Woudrichem en Gorinchem. Loevestein en Woudrichem moesten de stad Gorinchem beschermen tegen aanvallen vanaf de rivier. De 3 vestingen zijn onderdeel van de Hollandse Waterlinie.

Kaart van Loevestein

Rijksmuseum Slot Loevestein, Poederoijen

Portret Hugo de Groot - Mierevelt

Loevestein en het Muiderslot zijn de enige kastelen op de Hollandse Waterlinie en daarmee twee iconen op de verdedigingsgordel die loopt van het IJsselmeer tot aan de Biesbosch. Loevestein is bekend van de spectaculaire ontsnapping van Hugo de Groot (1585-1645) in een boekenkist. Hugo de Groot groeide uit tot een historisch icoon.

Portret van Hugo de Groot

Rijksmuseum Slot Loevestein, Poederoijen

Het Waterliniemuseum in Bunnik

Waterliniemuseum

Kom op een interactieve manier alles te weten over de waterlinie. Een uniek en typisch Nederlands verdedigingssysteem van aaneengesloten, onder water gezette polders en vestingwerken.

Waaiersluisdeuren op fort Vechten

Een waaiersluis is een voor het eerst in 1808 toegepast type schutsluis, waarvan de sluisdeuren naar beide kanten toe, ook in stromend water gesloten kunnen worden, zelfs tegen de stroom in.

6 meter hoge waaiersluisdeuren

Waterliniemuseum Fort bij Vechten, Bunnik

Mensbeeld van Hester Pilz

Het Mensbeeld van kunstenaar Hester Pilz staat bij de entree van het fort en verwelkomt je. Wilgentenen zijn een bekend materiaal in de waterlinie, met name voor loopgraven. Het Mensbeeld verbeeldt het maakbare landschap en stapt als het ware over de waterlinie heen.

Het Mensbeeld

Waterliniemuseum Fort bij Vechten, Bunnik

Vilten pop op een paard

In het Waterliniemuseum vind je prachtige vilten poppen in de museumopstelling over de waterlinies. Mensen uit verschillende tijden nemen je mee in hun belevenissen. Ingenieur Kraijenhoff legt uit waarom de waterlinie in 1815 werd verplaatst en een werkman laat je zelf ervaren onder welke zware omstandigheden hij in 1880 zijn werk moest doen.

Vilten poppen

Waterliniemuseum Fort bij Vechten, Bunnik

Ingang Fort Pannerden

Fort Pannerden

Spannend, verrassend en schitterend gerestaureerd. Dat is Fort Pannerden. Dit fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie ligt verborgen onder de aarde en is maar liefst 5 verdiepingen hoog.

Luchtfoto Fort Pannerden Jasjavliegt

Fort Pannerden ligt op de splitsing van de Waal en het Pannerdens kanaal. Het grootste deel van het zoete water komt hier ons land binnen. Dat water is nodig om de Nieuwe Hollandse Waterlinie onder water te kunnen zetten. Het fort moest daarom verdedigd worden om verzekerd te zijn van de toevoer van het water. Fort Pannerden is ook wel het “slot op de kraan van de NHW”.

Het slot op de kraan

Museum Fort Pannerden, Doornenburg

Om de vijand goed te kunnen zien en zijn plaats te bepalen is in 1903 een kanon ingewisseld voor een afstandsmeetinrichting van de firma Barr en Stroud. Door deze kijker konden ze de kanonniers goede instructie geven over de hoogte en de richting waarin ze moesten schieten.

Afstandsmeetinrichting

Museum Fort Pannerden, Doornenburg

Kanon Fort Pannerden

Dit kanon is een replica van het originele kanon dat hier heeft gestaan. Het originele kanon staat in het Nationaal Militair Museum in Soesterberg. Dit demonstratiekanon laat je zien hoe een kanon geladen wordt. Ook zie en hoor je wat er gebeurt als je een kanon afschiet: vuur, rook, terugslag van de loop en natuurlijk een knal.

Kanon replica

Museum Fort Pannerden, Doornenburg

Naarden-Vesting, de mooiste vestingstad van Nederland

Het Nederlands Vestingmuseum

Het Nederlands Vestingmuseum biedt de gehele oorlogsgeschiedenis van Nederland in één bezoek! Hier ontdek je het belang van vestingen en waterlinies in de strijd voor de vrijheid van Nederland.

Grootkruis Militaire Willemsorde van Generaal Krayenhoff

Op 12 mei 1823 krijgt Generaal Krayenhoff het Grootkruis der Militaire Willemsorde opgespeld door Koning Willem I als beloning voor de aanleg van de forten langs de zuidgrens en de Nieuwe Hollandse Waterlinie.

Grootkruis der Militaire Willemsorde

Het Nederlands Vestingmuseum, Naarden

degen krayenhoff

In 1815 werd het Koninkrijk der Verenigde Nederlanden uitgeroepen. Cornelis Kraijenhoff werd benoemd tot Hoofd der Fortificatiën in de rang van Luitenant-generaal. Bij de rang hoorde een statiedegen. Kraijenhoff is de grondlegger van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.

Statiedegen Generaal Kraijenhoff

Het Nederlands Vestingmuseum, Naarden

Forteiland Pampus van bovenaf

Forteiland Pampus

Pampus is het officiële bezoekerscentrum van de Stelling van Amsterdam en onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Op pampus beleef je hoe Amsterdam door deze 135 km lange linie verdedigd werd aan het eind van de 19e eeuw.

Fort Pampus

In oorlogstijd konden hier ruim 200 soldaten verblijven. Naast hun leefruimtes, bood het fort plek aan enorme stoommachines om elektriciteit op te wekken, werkplaatsen voor het vullen van granaten en opslagruimtes voor buskruit en projectielen. En natuurlijk moesten ze water, voedsel en brandstof opslaan. Zo konden de soldaten enkele maanden op het eiland overleven, zonder nieuwe voorraden.

Het fort

Forteiland Pampus, Muiden

Kanon Forteiland Pampus

Dit scheepskanon is afkomstig van de Dirk von Minden, een voorpostenboot die op 29 november 1917 een konvooi Duitse onderzeeërs begeleidde van Borkum naar Terschelling. Het stormde hevig. De onderzeeërs konden hun mijnvegerapparatuur niet gebruiken. Één van de onderzeeërs liep op een mijn. De Dirk von Minden schoot te hulp, maar liep daarbij zelf ook op een mijn.

Scheepskanon

Forteiland Pampus, Muiden

Geofort van bovenaf, het museum bestaat uit een groot gebied met wateren er omheen

GeoFort

GeoFort is een interactief science center waar alles om de aarde draait. Het is gevestigd op een spannend fort in de Nieuwe Hollandse Waterlinie waar je binnen en buiten van alles kan beleven.

Kaart van Geofort

Voor de verdediging van Nederland was het belangrijk dat het hele land goed in kaart werd gebracht. In 1800 begon Generaal Krayenhoff met deze opdracht. Het was in die tijd moeilijk om afstanden nauwkeurig te meten. Generaal Krayenhoff bedacht hiervoor een oplossing.

Nederland in kaart

GeoFort, Herwijnen

Meetinstrumenten

Op het fort kun je 3 meetinstrumenten zien die generaal Krayenhoff heeft gebruikt. Kom langs en kom meer te weten over de toepassing van deze instrumenten. Zo zie je een meetketting, een grafometer en een hoogtemeter. Ook zijn er diverse mooie kaarten te zien die Krayenhoff heeft gemaakt.

Meetinstrumenten

GeoFort, Herwijnen

Pronkstukken

Musea

Andere thema's