Dit sterfelijk omhulsel

Schilderkunst

Een selectie werken uit de kunstcollectie van SCHUNCK die ofwel heel direct of via associatie een relatie hebben met belangrijke thema’s uit de Vanitas-traditie in de schilderkunst.

Vanitas als thema

Begin 17de eeuw ontstond de Vanitas-traditie in de schilderkunst in de Nederlanden: stillevenschilderingen van objecten die symbool staan voor de vergankelijkheid van schoonheid, wereldse prestaties en genoegens en de onontkoombaarheid van de dood. Denk aan de afbeelding van schedels, verwelkende bloemen, zandlopers, spiegels, luchtbellen, gedoofde kaarsen of lichamelijk verval. Het Vanitas-thema was ook bedoeld als een religieus ingegeven waarschuwing: ijdelheid, tijdelijkheid en het aardse leven zijn vluchtig en zinloos; beter streeft men naar het eeuwige leven na de dood. Immers ons sterfelijk omhulsel, oftewel ons lichaam, raakt in verval en sterft.

Stilleven

Marjolein Rothman en Tim Ayres plaatsen hun werken met de titel Vanitas direct in deze schildertraditie. Op de schilderijen en aquarellen van Marc Mulders figureren dode dieren als stilleven. Niet alleen het stilleven van Otto B. de Kat sluit qua onderwerp aan, ook de met een schedel ‘dansende’ Pyjama People van Troy Lovegates passen in het Vanitas-thema. De verwijzing naar het lichamelijke zie je terug in de werken van Natasja Kensmil, Marlene Dumas, Aline Thomassen, Machiel van Soest en Erik Franssen, terwijl juist het verval van dit omhulsel in Portret van een zieke van Aad de Haas centraal staat. De in de tijd opeenvolgende zelfportretten van Philip Akkerman tonen verandering en veroudering door de jaren heen. Want uiteindelijk geldt voor eenieder van ons: We Don’t Live Forever Anyway.